Własna działalność gospodarcza to marzenie wielu osób. Możliwość realizowania własnych pomysłów, osiągania ponadprzeciętnych dochodów oraz szeroko pojęta samorealizacja to tylko niektóre z atutów, jakie płyną z prowadzenia firmy. Z drugiej strony należy pamiętać o tym, że całokształt działań jest również obarczony pewnym ryzykiem. Przede wszystkim należy wspomnieć o niepewności co do powodzenia realizacji własnego pomysłu, który jest nadrzędnym priorytetem funkcjonowania w gronie konkurencji. Na szczęście, istnieje alternatywa, która łączy w sobie o wiele więcej zalet. Mowa o franczyzie, której poświęcimy nieco więcej uwagi.
Co to jest franczyza?
Chcąc odpowiedzieć wyczerpująco na tytułowe pytanie należy przede wszystkim zapoznać się z definicją. Otóż franczyza jest określana jako system współpracy pomiędzy franczyzobiorcą i franczyzodawcą, polegający na sprzedaży określonych produktów czy usług, oparty na ciągłej współpracy pomiędzy niezależnymi od siebie przedsiębiorstwami. Mówiąc prościej, poprzez pojęcie franczyzy możemy rozumieć model gospodarczy, na podstawie którego prowadzimy działalność pod szyldem franczyzodawcy. Co więcej, wspomniany podmiot udziela nam pozwolenia na korzystanie z nazwy handlowej, znaków towarowych czy sprzedaży produktów lub usług.
Jak wygląda franczyza w praktyce?
Sama definicja franczyzy nie odzwierciedla do końca istoty jej działania. W związku z tym warto odnieść się do konkretnych przykładów z codziennego życia gospodarczego. Wystarczy, że przejdziemy się ruchliwą ulicą w centrum dużego miasta, a przykłady takiego rozwiązania same będą się mnożyć. Najlepszym z nich jest franczyza Żabka – sieć sklepów, która w ostatnich latach zyskała niesamowitą popularność. Wystarczy spojrzeć na niektóre materiały informacyjne zachęcające do nawiązania współpracy, a w łatwy sposób można zidentyfikować model działalności. Poza tym, franczyza jest też znakomitym rozwiązaniem w obrębie wszelkiego rodzaju gastronomii. Jednym z przykładów może być sieć restauracji McDonald’s, które działają właśnie jako franczyzy. Oznacza to, że właścicielami konkretnych lokali są osoby, które podpisały odpowiednią umowę z siecią, umożliwiającą im m.in. wykorzystanie logo oraz konkretnych produktów.
Podział franczyzy
Pojęcie franczyzy jest niesamowicie szerokim zagadnieniem. W związku z tym można w łatwy sposób wyodrębnić pewien podział ze względu na podstawowe kryterium działalności. Franczyza dzieli się na:
- usługową, która polega m.in. na udostępnieniu know-how, znaków towarowych oraz wszelkiego rodzaju szeroko pojętego wsparcia. Opisywany model najczęściej funkcjonuje w odniesieniu do branż, takich jak gastronomia, zdrowie i uroda, nieruchomości oraz bankowość.
- dystrybucyjną, która jak sama nazwa wskazuje, odnosi się do dystrybucji danych produktów. Franczyzodawca udostępnia swoje know-how dotyczące konkretnego asortymentu oraz wiedzy niezbędnej do jego sprzedaży.
Poza taką charakterystyką niezwykle popularny jest też podział ze względu na organizację systemu. Wówczas mamy do czynienia z franczyzą bezpośrednią, wielokrotną, masterfranczyzą oraz przedstawicielstwem regionalnym. Jak łatwo można się domyślić, każda z możliwości odnosi się do obszaru, na jakim działa franczyzobiorca.
Czy franczyza jest darmowa?
Wiele osób z pewnością zastanawia się, czy każdy może niemal “z marszu” wejść w biznes, o którym marzy. Odpowiedź na to pytanie jest poniekąd twierdząca. Niestety, potencjalny franczyzobiorca musi nastawić się również na pewne ograniczenia. Przede wszystkim należy wspomnieć, że decydując się na współpracę z określonym franczyzodawcą musimy przygotować się na dodatkowe koszty. Wiele firm oferuje na wstępie zakup tzw. pakietów startowych, które zawierają m.in. stosowne know-how, materiały reklamowe oraz wsparcie podczas całego okresu prowadzenia działalności. Ciężko jednoznacznie wskazać konkretne kwoty, jednak należy się przygotować na to, że bardziej rozpoznawalne marki, takie jak np. restauracja McDonald’s, będą charakteryzowały się wyższym progiem wejścia. Niemniej jednak kwota oscyluje z reguły w granicach 5 do nawet 50 tys. złotych.
Poza wspomnianymi kosztami, należy mieć na uwadze również to, że będziemy zobowiązani do odprowadzania prowizji od obrotów. Dodatkowo, należy liczyć się z opłatami za lokal oraz wszystkimi innymi obciążeniami finansowymi związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Czy franczyza się opłaca?
Do tej pory skupiliśmy się na przedstawieniu definicji, przykładów oraz kosztów prowadzenia działalności gospodarczej jako franczyzobiorcy. Ostateczne pytanie odnosi się do tego, czy takie rozwiązanie jest w ogóle opłacalne? Otóż wszystko zależy od tego, na jaką współpracę się zdecydujemy. Niemniej jednak w większości przypadków będzie to świetny wybór. Po pierwsze, już na starcie otrzymujemy identyfikację wizualną jednej ze znanych marek. W związku z tym odpada nam problem budowania czegoś od podstaw. Po drugie, franczyzodawcy oferują z reguły pomysły, które cieszą się szerokim zainteresowaniem na rynku, co przekłada się na minimalizację ryzyka.